Kinderen zijn volop in ontwikkeling. Bijna iedere dag leren ze wel iets nieuws of maken ze nieuwe dingen mee. En dat kan onzekerheid met zich mee brengen. Onzekerheid bij kinderen en pubers kan zich op verschillende manieren uiten: stil zijn, veel bevestiging zoeken of negatief over zichzelf praten. Maar er zijn ook kinderen die juist boos en gefrustreerd worden. Is jouw dochter erg onzeker? In deze blog lees je waar het vandaan komt en belangrijker: hoe je haar kunt helpen om haar zelfvertrouwen en zelfliefde te vergroten.
Wat is onzekerheid?
In groep 8 is je dochter de oudste van de school. Wat een leuke tijd! Vol trots kijk je toe. Onzekerheid ontstaat vaak als je iets nieuws gaat doen of iets gaat doen wat eerder niet is gelukt zoals jij zou willen. Dit gaat meestal gepaard met niet-helpende gedachten, die jou laten denken dat je het niet kunt.
De middelbare school, leeftijdsgenoten, jongens, veranderingen in het lichaam, verwachtingen van docenten en misschien ouders. Het kan kinderen erg onzeker maken! Vooral meiden gaan twijfelen over alles…
• Vinden ze me wel leuk?
• Wat zeggen mijn vriendinnen over mij?
• Wat denken de jongens?
• Kan ik dit wel?
• Wat zullen ze over me denken?
• Wat als ik het niet goed doe?
Vooral als er een keer iets mis gaat, kan dat het zelfvertrouwen een deuk geven. Het risico bestaat dat ze een negatieve spiraal aan gedachten ontwikkelen (“zie je wel, ik kan het niet”), ze voelen schaamte, woede of zich eenzaam. Het gevolg daarvan is dan weer dat ze soortgelijke situaties gaan vermijden. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel.
Onzekerheid begint vaak vanaf een jaar of 12 en bereikt meestal een dieptepunt rond 15 à 16 jaar. Daarna begint het zelfvertrouwen meestal weer te groeien.
Waar komt onzekerheid vandaan?
Een ander aspect waar veel achtste groepers tegenop zien is het huiswerk in de brugklas. Na schooltijd wordt er ineens van jouw d
Het is niet altijd direct duidelijk waar de onzekerheid van jouw dochter vandaan komt. Wel zijn er een aantal mogelijke oorzaken.
Genetische aanleg
Sommige kinderen worden geboren met een onzekere aanleg. En dat terwijl andere kinderen van nature zelfverzekerder zijn.
Thuissituatie & jeugd
Naast de genetische aanleg, vormen vooral de ervaringen uit de jeugd een basis voor het zelfvertrouwen van je kind. Voelt je kind zich thuis veilig, wordt er positief gepraat, krijgt het kind voldoende waardering en liefde, zijn er duidelijke grenzen en wat zijn de verwachtingen die ouders of familieleden hebben van een kind?
Is jouw dochter erg onzeker? Dan heeft zij meer positieve feedback en ervaringen nodig dan andere kinderen. Ook zul je merken dat je dochter vaak bevestiging vraagt.
Pesten
Als je dochter de puberleeftijd bereikt, zul je merken dat leeftijdsgenoten ineens belangrijker worden dan de ouders. Vooral aan de mening van leeftijdsgenoten wordt enorm veel waarde gehecht. Wordt jouw dochter gepest op school? Dan brengt dat veel onzekerheid met zich mee. Haar zelfbeeld daalt waardoor ze minder weerbaar is tegen de pesters.
Traumatische ervaring
Een traumatische ervaring op jonge leeftijd kan een rol spelen in het gebrek aan zelfvertrouwen. Denk aan een scheiding of het overlijden van een familielid. De gebeurtenis zelf is één ding, maar wat vooral bepalend is, is hoe er met de situatie wordt omgegaan.
Gedrag- of leerproblemen
Heeft jouw dochter ADHD, autisme of dyslexie? Ook dat kan onzekerheid veroorzaken. Je kind zal wellicht voelen dat het meer moeite heeft met concentreren, lezen of schrijven.
Symptomen onzekerheid bij je kind
Wil je onzekerheid bij je dochter kunnen herkennen? Let dan op de onderstaande kenmerken van een negatief zelfbeeld:
• Stil en teruggetrokken gedrag.
• Zachtjes praten.
• Weinig oogcontact maken.
• Vaak de kat uit de boom kijken en weinig eigen initiatief.
• Vaak bevestiging zoeken.
• Aanpassen aan de omgeving om erbij te horen (meelopen).
• Moeite hebben met eigen keuzes maken.
• Zichzelf vergelijken met anderen.
• Niet-helpende gedachten hebben.
• Negatief praten over zichzelf.
• Angst om iets alleen te doen.
• Snel boos en gefrustreerd worden.
• Snel huilen.
• Bepaalde situaties uit de weg gaan.
• Vaak om hulp vragen.
• Juist heel stoer doen en brutaal zijn om onzekerheid te verbloemen.
• Lichamelijke spanningsklachten zoals misselijkheid, buikpijn of hoofdpijn.
Omgaan met onzekerheid
Iedere puber zal wel eens bovenstaande trekjes vertonen. Onzekerheid is iets wat erbij hoort en zeker niet iets om jezelf meteen zorgen over te maken. Maak er ook vooral niet een te groot ding van. Het wordt een ander verhaal als het laag zelfvertrouwen lang aanhoudt. Langdurige onzekerheid zorgt voor een laag zelfbeeld en dus een laag zelfvertrouwen. Bij sommige meiden kan het zelfs omslaan in een extreem laag zelfbeeld. Zelfs als ze ergens wél goed in is, of als ze een compliment krijgt, gelooft ze het niet.
Als je merkt dat meerdere symptomen van onzekerheid gedurende langere periode terugkeren, dan kan het je dochter belemmeren in haar ontwikkeling. Het is dan goed om met haar onzekerheid aan de slag te gaan. Je kind is nog volop in ontwikkeling, dus dit is de perfecte tijd om ermee te starten.
Onzeker over lichaam & uiterlijk
Onzekerheid bij meiden heeft vaak betrekking op het uiterlijk. Om te beginnen verandert er veel in en aan het lichaam van een jonge vrouw. Je dochter krijgt borsten, moet een BH gaan dragen, wordt voor het eerst ongesteld en natuurlijk niet te vergeten de grote hoeveelheid hormonen die door haar lijf gieren. Gevoelens als ‘ben ik normaal?’ zijn heel gewoon op die leeftijd.
Wat niet bepaald meehelpt is het niet-realistische beeld dat geschetst wordt op social media. Op Instagram en Tiktok ziet ze vooral positieve dingen, slanke meiden en vrouwen die door filters het perfecte gezicht hebben. Daardoor hebben meiden het gevoel dat ze aan een ideaalplaatje moeten voldoen. Het mooie eigen spiegelbeeld gaat in haar ogen ineens tegenvallen. Gelukkig vindt er wel steeds meer verschuiving plaats en wordt het beeld op social media ‘echter’!
Hoe help je iemand met een laag zelfbeeld?
Merk je dat jouw dochter een laag zelfbeeld heeft en denk je: wat te doen bij een laag zelfbeeld? Er zijn gelukkig verschillende manieren waarop je haar zelfvertrouwen kunt vergroten.
• Luisteren. Soms is een luisterend oor alles wat ze nodig heeft. Het helpt vaak niet om meteen met advies te komen. Vaak wil ze gewoon haar verhaal kwijt en is het fijn dat ze bij jou terecht kan. Want hoe stoer ze misschien ook doet, ze heeft wel degelijk haar ouders nodig. Ook is het goed om ieder onderwerp serieus te nemen. Hoe onbenullig het in de ogen van een volwassene ook lijkt, voor haar is het erg belangrijk.
• Vragen stellen. Bij onzekerheid is het de kunst om haar mindset te veranderen. Uiteindelijk zal bij haar zelf het knopje om moeten. Het helpt om vragen te stellen zodat ze er zelf achter het antwoord kan komen.
• Zelfstandigheid stimuleren. Als je erg onzeker bent, is het spannend om dingen alleen te doen. Maar als het lukt, zal haar zelfvertrouwen juist groeien! Stimuleer haar daarom om af en toe dingen alleen te doen en om zelf keuzes te maken. Denk aan zelf boodschappen doen, een maaltijd koken, een reis met het openbaar vervoer maken, op een jonger kind passen, etc.
• Fouten maken = prima! De belangrijkste les die ze kan leren is dat fouten maken prima en juist leerzaam is. Het is menselijk en iedereen maakt fouten, zelfs volwassenen.
• Geef complimenten. Complimenten zorgen ervoor dat je zelfvertrouwen groeit. Zoals ‘Wat heb je hard gewerkt’ of ‘Wat heb je goed je best gedaan’ of ‘Wat ben ik blij om te zien dat je zo gelukkig bent’.
• Vergelijk jezelf niet met anderen. Het is goed om je dochter te leren dat iedereen anders is (en dus ook ieder lichaam!). Dat er niet zoiets bestaat als ‘normaal’. Dat het niet uitmaakt of je nu op jongens of meiden valt, of je nu vroeg gezoend hebt of pas op je 25e. Heb je meerdere kinderen? Vergelijk ze dan onderling niet. Ieder kind is anders.
• Geef het goede voorbeeld. Als ouder geef je (onbewust) het goede voorbeeld. Hoe reageer je zelf op fouten die je maakt?
• Wees voorzichtig met kritiek. Onzekere kinderen zijn extra gevoelig voor kritiek. De één zal huilen, de ander juist boos worden. Moet je kritiek dan maar mijden? Zeker niet! Want dat voelt ook onoprecht. Pas alleen op hoe je het brengt. Geef nooit kritiek over je dochter als persoon (“Je bent altijd zo boos”), maar richt het meer op haar acties (“Je reageert snel en gevoelig”).
Wat is zelfliefde?
Bij onzekere kinderen is het belangrijk om hun zelfliefde te vergroten. Dat klinkt misschien wat vaag of zweverig, maar zelfliefde houdt simpelweg in dat je van jezelf leert houden. Je bent wie je bent en dat is goed. Al je kwaliteiten, je angsten, je ongemakken, je onzekerheden en je lichaam maken je tot wie jij bent! Een uniek persoon!
Van jezelf leren houden
Om onzekerheid te overwinnen is het belangrijk om van jezelf te leren houden. Hoe leer je van jezelf te houden? Stimuleer je dochter om aan onderstaande punten te werken:
• Leer grenzen aangeven. Als je goed weet wat je wel en niet wilt, groeit je zelfvertrouwen.
• Kom voor jezelf op, ook al is het eng.
• Omring jezelf met lieve vriendinnen die écht om je geven (en verban de neppe vriendinnen of energievreters).
• Zeg positieve dingen tegen jezelf in de spiegel.
• Houd een dankbaarheidsdagboek bij waar je iedere avond voor het slapengaan in opschrijft waar je dankbaar voor bent.
• Of schrijf een compliment naar jezelf! Iedere dag weer!
• Doe elke dag iets wat je leuk vindt.
• Maak keuzes vanuit je hart.
Coaching laag zelfbeeld
Heb je alles geprobeerd, maar merk je dat je dochter erg onzeker blijft? Belemmert het haar in haar dagelijks leven? Coaching door een professional kan je dochter helpen om onzekerheid te overwinnen. Dit kan op een laagdrempelige en zelfs leuke manier! Ik gebruik veel creatieve vormen om tot de kern te komen naar een beter zelfbeeld! Neem je een kijkje op mijn website?